Jaki rodzice mają wpływ na motywację dziecka do nauki?

Sposób, w jaki dziecko będzie radziło sobie w szkole, zależy nie tylko od jego zdolności umysłowych czy predyspozycji. Ogromne znaczenie ma także sytuacja w rodzinie, styl wychowania, postawy jakie prezentują rodzice. Warunki życia i atmosfera panująca w rodzinie ułatwiają lub utrudniają dostrzeżenie przez dziecko zależności pomiędzy własnymi wysiłkiem, a wieńczącym go sukcesem.

Albo uwierzy ono w siebie samego i swoje możliwości, albo utrwali złe nawyki, które przeszkadzać będą później w osiągnięciu stawianych sobie celów. Kiedy rodzice pozwalają dziecku próbować rozwijać nowe umiejętności i zachęcają je do tego, wówczas nie boi się ono porażek i buduje w sobie przekonanie, że jest w stanie wiele osiągnąć.

Jak atmosfera w domu powoduje lepsze wyniki w szkole?

Służenie przykładem – jeśli rodzice czytają książki, dyskutują z dziećmi na różne tematy, mają swoje hobby, grają z dziećmi w gry edukacyjne, wówczas będą one bardziej skłonne poszerzać wiedzę, gdyż będzie to dla nich naturalne.

Dostrzeganie sukcesów, stosowanie pochwał – zmiana na lepsze utrwali się szybciej, jeśli będzie dostrzeżona i doceniona. W miarę upływu czasu trzeba jednak stopniowo ograniczać ilość pochwał, aby dzieci nie zaczęły ich traktować jako coś, co zawsze im się należy.

Stawianie racjonalnych wymagań – oczekiwania rodziców powinny być odpowiednie do uzdolnień i predyspozycji ich dzieci. Zbyt niskie, obniżają poczucie wartości, nie dają szansy na wykazanie się prawdziwym potencjałem. Zbyt wysokie natomiast, mogą powodować wystąpienie reakcji lękowych. Dzieci obawiają się niezadowolenia rodziców i często uciekają się do kłamstw. Mają też niską samoocenę, czują się winne i bezsilne.

Właściwa organizacja czasu – dbanie o to, by dziecko miało wystarczająco dużo czasu na zabawę, ruch czy swoje hobby. Nie mogą całego swojego czasu wolnego spędzać na nauce. Ważne jest także sprawdzanie ilości czasu spędzanego przed telewizorem czy komputerem, aby zapobiec uzależnieniu.

Pomoc w nauce – trzeba zachęcać dzieci do samodzielnego rozwiązywania problemów oraz pomagać mu kiedy sobie nie radzi. Nigdy nie należy odrabiać za dziecko prac domowych!

Interesowanie się problemami dzieci – nigdy nie traktujmy spraw dziecka, jako mało ważnych. Jeśli podejdziemy do nich z należytą uwagą wówczas możemy się spodziewać, że dziecko zawsze przyjdzie do nas po pomoc i wsparcie.

Mądre karanie – stosujmy kary rzadko i tylko wtedy, gdy są one konieczne. Dbajmy przy tym, by były one adekwatne do przewinienia.

Nagradzanie – nagrody stosujmy mądrze, gdyż zbyt dużo nagród może wypaczyć ich charakter.

Jak dobrze nagradzać dziecko?

Nagrody powinny być związane z tym co dziecko lubi, co sprawia mu przyjemność. Dbajmy o to, by nagradzać dzieci nie tylko za to, co zrobiły dobrze, ale również za powstrzymywanie się od złego zachowania. Im dziecko młodsze, tym nagrody powinny być bardziej konkretne. Wraz z wiekiem zastępujmy nagrody rzeczowe, pochwałami, słownym wyrażaniem naszej aprobaty i zadowolenia z zachowania dziecka. Zbyt duża ilość nagród bez dobrego uzasadnienia i wysiłku za strony dziecka niewątpliwie spowoduje, że ich wartość zmaleje, a samo nagradzanie przestania być skuteczne.

Rodzaje nagród:

• pochwała, uznanie,

• uśmiech, przytulenie dziecka,

• wspólne spędzenie wolnego czasu,

• wizyta u kolegi/koleżanki bądź zaproszenie ich do siebie,

• zwolnienie z obowiązku,

• uzyskanie jakiegoś przywileju,

• nagrody rzeczowe.

Co może ograniczać motywację do nauki?

Często słyszę w swoim gabinecie, że dziecko źle się uczy, bo nie ma motywacji do nauki. Potocznie z jej brakiem łączy się lenistwo, brak chęci do wysiłku i działania. Takie stawianie sprawy, zwalnia z odpowiedzialności i podejmowania działań na rzecz rozwijania motywacji, bowiem w znacznej mierze motywacja jest wyuczalna, podlega wychowaniu. Często także określana jest jako ambicja. Warto zdawać sobie sprawę z tego, jak łatwo motywacja może być osłabiana, a nawet hamowana. Sprzyjają temu następujące czynniki:

• brak energii potrzebnej do nauki – często powodowany niedostateczną stymulacją do nauki, słabym zainteresowaniem rodziców nauką dziecka, brakiem wiary w jego możliwości, zła atmosfera w domu,

• brak celów – prawidłowo wyznaczone podnoszą motywację do ich realizacji, zbyt wygórowane mogą ją blokować,

• brak określonych i usystematyzowanych działań – należy określić harmonogram dnia, stałe godziny odrabiania lekcji, posiłków, snu, kącik do odrabiania lekcji,

• brak konsekwencji i wytrwałości – motywowanie do nauki to stały, codzienny obowiązek.

Pamiętajmy, że chęć do nauki mogą także ograniczać takie czynniki jak: wady wzroku czy słuchu, mikrouszkodzenia ośrodków mózgowych, problemy emocjonalne.